Ora Amung Sajodho

Ana unen-unen menawa isine ndonya amung sajodho , mbok menawa ana benere nanging uga ana kurang penere ; prayogane bener lan utawa pener kudu dipratitis ing pangecake tembung (konteks kalimat-e) .

Ana pitakonan  :  Apa ta isen-isene pasar ? ; ana wangsulan : Isine pasar amung sajodho , antarane lanang – wadon tumrape wong lan sato kewan kang lagi ana ing sanjerone pasar ; panganan mentah lan mateng ; barang kang enak dipangan lan barang kang ora enak dipangan ( sapu , layah , lspne) .

Wangsulan mangkono ora luput utawa bener , nanging kurang pener amarga nyatane ing pasar kono mbokmenawa ana wong wandu (waria) , ana woh-wohan kang gumanda-rasa (ora mentah nanging durung mateng) , lan ana panganan setengah mateng kang lagi diolah.

Tembung  ‘sajodho’ luwih trep kapatrapake kanggo  ‘PATHOK‘  , wates – wates kahanan loro kang sarwa walikan kahanane ; dene ing antarane wates kang loro kuwi maneka kahanan  ‘ana utawa bisa dumadi akeh kahanan’ kang tanpa winates lan wilangane

Pindha lan laras karo mutere bumi saisine ( jagad gumelar ) kang kaprabawa dayane surya–candra-ndaru-kartika , ing lumingsire awan lan wengi ana kahan-an surup lan pajer raina ; ing bawana ( jagad pribadi) , anyakra-manggilingan cipta lan rasa  merbawani tuwuh sagunge  sedya kang suci - teguh/santosa - niat luhur utawa karep nguja angkara-lumuh–laku nistha , uga karep kang setengah-tengah , lan kepara campur aduke karsa kang luhur lan suci karo karep kang lu-muh tanpa daya kadya Sang Baladewa ilang gapite

Ing Pakeliran Ringgit Purwa Babad Ramayana lan Babad Mahabharata sinengker wewayangan kang bisa dadi Pathok Kanisthan lan Pathok Kautaman :

Babad Ramayana : sawuse mejang Sastra Jendra Hayuningrat Pangruwate  Diyu marang Sang Dewi Sukesi  sekar Kedhaton Kraton Alengka , Sang RESI WI-SRAWA kang wus bentus kawruh lair lan kebatinane ‘thethel kabrahmanane‘  kagodha ing ayune rupa  lan manise wicara  Dewi Sukesi kang ora liya calon mantune Sang Resi , Sang Resi Wisrawa nuruti perbawane hawa tumuli sang Dewi Sukesi dipundhut garwa dhewe

                             

Dewi Sukesi nglairake  putra cacah papat , kejaba putra nomer papat (Gunawan Wibisana) slaga-pakarti putra tetelune paring wewayangan PATHOK KANIS-THAN :

RAHWANA kanguja angkara murka angemperi bumi lan dadi leletheke jagad ; KUMBAKARNA keparingan raga pideksa gedhe dhuwur nanging kang digedhekake mangan akeh lan tapa turu kang anggambar sipat lumuh lan  mangan njaluk  akeh lan enak ; lan SARPA KENAKA wanodya/raseksi kang asusila - angumbar birahi (poliandri)

Babad Mahabharata : PANDHU DEWANATA ksatria lan narendra gung binathara ing Kraton Hastinapura patutan karo Dewi Kunti kaparingan putra cacah tiga kang patut dadi  PATHOK KAUTAMAN :

Putra pambayun PUNTADEWA berbudi bawa leksana ngesuhi Pandhawa , kagungan ludira putih , rila legawa donya lan pati ; BIMASENA raga pideksa gedhe dhuwur , jiwa kang kukuh santosa , dhemen mbela bebener lan mbelani bebrayan agung ; HARJUNA ksatria kang tansah setya nglenggahi jiwa ksatri-ane , dadi Jagone Dewa anyirep memalane Kayangan Suralaya lan  madyapada , Tohjali - lelanange Jagad ora amung garwane akeh (garwa kaparingan makna kawruh lan ilmu , lan umume calon garwane kang kepencut baguse nuli nyuwun kagarwa)  nanging jangkep tata susila lan linuwih kasektene .

Rahwana lan Puntadewa , Kumbakarna lan Bimasena , Sarpa Kenaka lan Harjuna minangka wewayangan pathok - pathok laku nistha lan laku utama ; dene paraga wayang liyane , anggambar sipat lan pokal kita sabendinane nut wayah , papan , sesanggeman , lan kelakone .

Kanthi kecipir  ‘lancipe pikir’ , cengkir ‘kencenge pikir’ , sarta tebu ‘antep lan mantepe kalbu’ prayogane kita ora keli ing kahanan kang owah gingsir nyakra manggilingan , lumaku ing laku kang bener lan pener , pener ngarah tumuju PATHOK KAUTAMAN .

Madiun , 17-01-2011

Panji Asmara Kesuma